Янгиликлар

Xodimning ish haqidan ushlab qolish mumkinmi?

Xodimning ish haqidan ushlab qolish mumkinmi?

     Oylik xodimning shaxsiy mablagʻi va uni xodim oʻzi xohishicha tasarruf qilishga haqli. Xodimning ish haqidan ushlab qolish uning yozma roziligi bilan yoki sud qaroriga koʻra amalga oshirilishi mumkin.

     Boshqa hollarda (masalan, obuna, kommunal toʻlovlar va h.k) xodimning yozma roziligisiz uning ish haqidan ushlab qolish noqonuniydir.

      Ish haqi faqatgina qonunda koʻrsatilgan hollardagina xodimning roziligisiz ushlab qolinishi mumkin.

     1-holat. Soliqlar va yigʻimlarni undirish uchun

     Xodim yaʼni qonuniy mehnat qiluvchi shaxs sifatida soliqlar va yigʻimlarni toʻlashi kerak, shu sabab ish beruvchi yoki buxgalter xodimning ruxsatisiz va yozma roziligisiz ham ish haqidan ushlab qolishi mumkin.

     2-holat. Davlat ijrochisining talabnomasiga koʻra

     Xodim kimgadir qarz boʻlsa yoki davlatga toʻlashi kerak boʻlgan toʻlov(jarima)lar mavjud boʻlib va bu boʻyicha tegishli sud hujjati mavjud boʻlsa, bunday hollarda davlat ijrochisi xodimning ish beruvchisiga talabnoma yuboradi va ushbu talabnomaga asosan ish beruvchi xodimning ish haqidan ushlab qolishi mumkin.

     3-holat. Xoʻjalik ehtiyojlariga, xizmat safarlariga berilgan mablagʻlarni qaytarish uchun

     Xodimga oldindan boʻnak puli berilgan boʻlsa, boshqa joydagi ishga koʻchib oʻtganligi munosabati bilan xoʻjalik ehtiyojlariga yoki xizmat safarlariga mablagʻ berilgan boʻlsa va ushbu mablagʻ sarflanmagan boʻlsa xodim ushbu mablagʻlarni qaytarishi kerak. Masalan, xodim xizmat safari uchun mablagʻ oldi, ammo u ish joyini oʻzgartirdi va xizmat safariga bormadi, shunday hollarda xodimga xizmat safari uchun oldindan ajratilgan mablagʻlar qaytarilishi zarur.

     Bu boʻyicha ish beruvchi 1 oy ichida ushlab qolish haqida buyruq chiqarishi lozim. Ushbu muddat oʻtib ketsa yoki xodim norozi boʻlsa, ushbu masala sud tartibida hal etiladi.

     4-holat. Ish beruvchiga yetkazilgan zararni qoplash uchun

     Agar xodim ish beruvchining mol-mulkiga zarar yetkazsa, ushbu zararni xodim qoplab berishi shart. Masalan, xodim oʻziga berilgan kompyuterni oʻzining eʼtiborsizligi oqibatida nosoz holatga keltirdi. Ushbu kompyuterning pulini xodim toʻlab berishi kerak. Ammo xodimning oʻrtacha oylik ish haqi ushbu kompyuter narxidan yuqori boʻlishi kerak. Yuqori boʻlmasa, ushbu ish haqidan zararni qoplay olmaydi.

     Deylik, ushbu kompyuterning narxi 10 mln. soʻm. Xodimning oʻrtacha oylik ish haqi esa 5 mln soʻm. Demak, xodim ish haqidan ushbu kompyuterni toʻlay olmaydi.

     5-holat. Xodim mehnat intizomini buzganligi uchun

     Xodim mehnat intizomini buzganligi uchun jarima intizomiy jazo chorasi tayinlanganda, jarima ish haqidan ushlab qolinishi mumkin.

     6-holat. Ishlab berilmagan taʼtil kunlari uchun

     Masalan, xodim 2020-yili 1-dekabrdan ishga kirdi va 2021-yil iyul oyida mehnat taʼtili oldi va shunga yarasha unga toʻlov amalga oshirildi. Xodim taʼtildan qaytishi bilan ishdan boʻshashi kerakligini va u bilan hisob-kitob qilinishi kerakligini aytdi. Ushbu holatda 2021-yil iyul oyidagi taʼtili uchun 2021-yil 1-dekabrga qadar ishlab berishi kerak edi, ammo u ishlab bermadi.

     Demak, ishlab bermagan qismi uchun u ortiqcha taʼtil uchun toʻlov olgan hisoblanadi va ushbu summa qayta hisob-kitob qilinib xodimning ish haqidan ushlab qolinadi.

Olmaliq shaxar Adliya boʻlimi

yuridik xizmat koʻrsatish markazi                   

bosh yuriskonsulti                                  Aralov Akrom Joʻrayevich