Янгиликлар

Majburiyatlarni muqobil suratda bajarish qanday tartibda amalga oshiriladi?

Savol:

Majburiyatlarni muqobil suratda bajarish qanday tartibda amalga oshiriladi?

Javob:

O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi 256-moddasida majburiyatlarni muqobil suratda bajarish belgilab qo‘yilgan. Unga ko‘ra: taraflardan biri shartnomaga muvofiq boshqa tarafning o‘z majburiyatlarini bajarishiga bog‘liq qilib qo‘yilgan majburiyatni bajarishi muqobil bajarish hisoblanadi.

Burchli taraf shartnomada belgilab qo‘yilgan majburiyatni bajarmagan yoki majburiyat belgilangan muddatda bajarilmasligini ochiq ko‘rsatib turgan vaziyat mavjud bo‘lgan taqdirda, muqobil ijroni o‘z zimmasiga olgan taraf o‘z majburiyatini bajarmay turishga yoki bu majburiyatni bajarishdan bosh tortishga va ko‘rilgan zararni to‘lashni talab qilishga haqli.

Agar shartnomada ko‘rsatilgan majburiyat to‘la hajmda bajarilmagan bo‘lsa, muqobil ijroni o‘z zimmasiga olgan taraf o‘z majburiyatining ikkinchi tarafning to‘la hajmda bajarilmagan majburiyatiga mos keladigan qismini bajarishni to‘xtatib qo‘yishga yoki bajarishdan bosh tortishga haqli.

Agar bir taraf shartnomada belgilab qo‘yilgan o‘z majburiyatini bajarmagan bo‘lishiga qaramay, ikkinchi taraf majburiyatning muqobil ijrosini amalga oshirgan bo‘lsa, birinchi taraf o‘z majburiyatini bajarishi shart.

Ushbu moddaning ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi qismlarida nazarda tutilgan qoidalar shartnoma yoki qonunda boshqacha tartib belgilangan bo‘lmasa qo‘llaniladi.

Kreditor tilxat berishdan, qarz hujjatini qaytarishdan yoki qaytarib berish imkoni yo‘qligini tilxatda ko‘rsatishdan bosh tortgan taqdirda, qarzdor ijroni to‘xtatib turishga haqli bo‘ladi. Bunday hollarda kreditor muddatni kechiktirgan hisoblanadi.

Nurafshon shahar

adliya bo‘limi DXM mutaxassisi                                                  B.Umarov