Янгиликлар
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining Javobgarlikning muqarrarligi prinsipining mazmun-mohiyati haqida bilasizmi?
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining Javobgarlikning muqarrarligi prinsipining mazmun-mohiyati haqida bilasizmi?
Javobgarlikning muqarrarligi prinsipi — jinoyatga murosasizlik kafolati
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 10-moddasida belgilangan javobgarlikning muqarrarligi prinsipi jinoyat huquqining asosiy tamoyillaridan biridir. Mazkur prinsipga ko‘ra, qilmishida jinoyat tarkibi aniqlangan har qanday shaxs albatta javobgarlikka tortilishi shart. Bu degani, jinoyat sodir etgan kishi kim bo‘lishidan qat’i nazar, jazodan qutulib qolmasligi kerak.
Javobgarlikning muqarrarligi jamiyatda qonun ustuvorligini ta’minlaydi. Chunki agar jinoyat sodir qilgan shaxs javobgarlikdan chetda qolsa, bu boshqa fuqarolar orasida ham jazosizlikka ishonch uyg‘otadi va jinoyat ko‘payishiga olib keladi. Shu sababli jinoyatchilar jazoga tortilishi orqali boshqalarga saboq bo‘ladi. Bu prinsip nafaqat jazolash, balki jinoyatlarning oldini olishda ham katta ahamiyatga ega.
Mazkur prinsipning yana bir muhim jihati — adolatni tiklashdir. Jinoyat qurbonlari, ularning yaqinlari va jamiyat jinoyatchining jazolanishini adolatning qaror topishi deb hisoblaydi. Shu bois, jinoyat sodir bo‘lsa, davlat organlari, ayniqsa tergov va sud organlari jinoyatchini aniqlab, qonuniy choralar ko‘rishi shart.
Javobgarlikning muqarrarligi prinsipini amalga oshirish uchun jinoyat-protsessual tartibda aniqlik, dalil to‘plashning qonuniyligi va sud qarorining adolatli bo‘lishi zarur. Har qanday shaxsga jazo tayinlash faqatgina jinoyat tarkibi mavjud bo‘lsa va ayb isbotlangandan keyin amalga oshiriladi. Shu bilan birga, bu prinsip shaxsning huquqlari va erkinliklariga ziyon yetkazmasdan ishlashi kerak.
Xulosa:
Javobgarlikning muqarrarligi prinsipi jinoyatchilikka qarshi kurashda asosiy huquqiy vositalardan biridir. Bu prinsip nafaqat jazo muqarrarligini, balki jamiyatda adolat va qonun ustuvorligini mustahkamlashga xizmat qiladi. Har bir jinoyat javobsiz qolmasligi shart — bu qonun va adolat talabi.
Yangiyoʻl shahar adliya boʻlimi
Yuridik xizmat koʻrsatish markazi
bosh yuriskonsulti U.Bo‘riyev