Янгиликлар
Mehnat shartnomasini ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi: Mehnat kodeksining 109-moddasi asosida
Mehnat shartnomasini ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi: Mehnat kodeksining 109-moddasi asosida
Mehnat munosabatlarini rasmiylashtirishda mehnat shartnomasining yuridik kuchga ega bo‘lishi va xodimning huquqlari himoya qilinishi uchun uni belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazish muhim hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 109-moddasi aynan shu jarayonni tartibga soladi.
109-modda mazmuni
Mazkur modda quyidagicha belgilaydi:
Mehnat shartnomasi tuzilgan kundan boshlab uch ish kunidan kechiktirmay u ish beruvchi tomonidan Yagona milliy mehnat tizimida ro‘yxatdan o‘tkazilishi shart. Agar ushbu shart bajarilmasa, shartnoma tuzilmagan deb hisoblanadi, bu esa ish beruvchiga nisbatan qonuniy javobgarlik choralarini keltirib chiqaradi.
Yagona milliy mehnat tizimi (YMMT) nima?
Yagona milliy mehnat tizimi — bu O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi tomonidan yuritiladigan elektron axborot tizimi bo‘lib, u orqali mehnat shartnomalarini rasmiy ro‘yxatdan o‘tkazish va kuzatish imkoniyati yaratilgan. Bu tizim mehnat munosabatlarini shaffoflashtirish, norasmiy bandlikning oldini olish va xodimlarning ijtimoiy himoyasini ta’minlashga xizmat qiladi.
Nega ro‘yxatdan o‘tkazish muhim?
Mehnat shartnomasining ro‘yxatdan o‘tganligi quyidagi huquqiy afzalliklarni ta’minlaydi:
- Xodimning ish staji rasmiy hisoblanadi;
- Pensiya, nafaqa va ijtimoiy ta’minot huquqlari kafolatlanadi;
- Mehnat huquqlari buzilganda qonuniy asosda sud yoki mehnat inspeksiyasiga murojaat qilish imkoniyati yaratiladi;
- Xodimga nisbatan rasmiy ish joyi mavjudligi bo‘yicha turli imtiyozlar (ipotekalar, kreditlar, ijtimoiy xizmatlar) taqdim etiladi.
Ish beruvchining javobgarligi
Agar ish beruvchi mehnat shartnomasini belgilangan uch ish kuni ichida ro‘yxatdan o‘tkazmasa:
- Unga nisbatan ma’muriy choralar qo‘llanilishi mumkin;
- Xodim o‘z huquqlarini himoya qilish uchun mehnat inspeksiyasi yoki sudga murojaat qilishi mumkin;
- Mehnat shartnomasi rasmiy bo‘lmagani sababli, ish beruvchi xodimga nisbatan qonuniy majburiyatlarni bajarmagan hisoblanadi.
Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi
Bosh yuriskonsult: A.Kazimbayev