Янгиликлар

Dastlabki sinov muddati: Mehnat kodeksining 130-moddasi asosida

Dastlabki sinov muddati: Mehnat kodeksining 130-moddasi asosida

O‘zbekiston Respublikasida mehnat munosabatlari xodim va ish beruvchi o‘rtasida o‘zaro huquq va majburiyatlarga asoslangan shartnoma bilan rasmiylashtiriladi. Ba’zi hollarda ish beruvchi yangi ishga qabul qilinayotgan xodimning malakasini, ishga mosligini tekshirish maqsadida unga dastlabki sinov muddati belgilaydi. Bu jarayon O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 130-moddasida tartibga solinadi.

130-moddaning mazmuni

Mazkur moddaning asosiy mazmuni quyidagicha:

Ish beruvchi xodimni ishga qabul qilayotganda, uning malakasini va ishga yaroqliligini tekshirish uchun dastlabki sinov muddati belgilashi mumkin.
Sinov muddati mehnat shartnomasida yozma ravishda alohida ko‘rsatiladi.

Sinov muddati qancha bo‘ladi?

Mehnat kodeksiga ko‘ra:

·         Sinov muddati 3 oydan oshmasligi kerak.

·         Bunda kalendar kunlari hisobga olinadi.

·         Agar shartnomada sinov muddati ko‘rsatilmagan bo‘lsa, xodim sinovsiz ishga olingan deb hisoblanadi.

Sinov muddati davomida tomonlarning huquqlari

Ish beruvchining huquqi:

·         Xodimning malaka darajasi, ishga bo‘lgan yondashuvi va mehnat intizomini baholash;

·         Agar xodim sinov davrida ishga yaroqsiz deb topilsa — uni shartnoma muddati tugamasdan, kamida 3 kun oldin yozma ogohlantirish bilan ishdan bo‘shatish.

Xodimning huquqi:

·         O‘z mehnat huquqlaridan to‘liq foydalanish (ish haqi, ta’til, dam olish huquqi);

·         Agar ish sharoiti yoki ish beruvchining munosabati qoniqarsiz bo‘lsa — sinov muddati davomida xodim ham o‘z istagi bilan ishdan bo‘shash huquqiga ega.

Sinov natijasi qanday belgilanadi?

·         Agar sinov muddati davomida mehnat shartnomasi bekor qilinmasa, u holda xodim sinovdan muvaffaqiyatli o‘tgan deb hisoblanadi.

·         Shartnomani bekor qilish bo‘yicha qaror faqat sinov davrida qabul qilinishi mumkin. Agar sinov muddati o‘tib ketgan bo‘lsa, ish beruvchi bu asos bilan xodimni ishdan bo‘shata olmaydi.

Kimlarga sinov muddati qo‘llanilmaydi?

Quyidagi shaxslarga nisbatan sinov muddati belgilanishi taqiqlanadi:

·         18 yoshga to‘lmaganlar;

·         O‘rta maxsus, kasb-hunar yoki oliy ta’lim muassasasini bitirib, birinchi marta ishga kirayotganlar;

·         Homilador ayollar va 3 yoshgacha farzandi bor ayollar;

·         Tanlov (konkurs) asosida ishga olinganlar;

·         Mehnatga tiklangan xodimlar.

Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi

Bosh yuriskonsult: A.Kazimbayev