Янгиликлар
Boquvchi vafot etganida ish beruvchining to‘lov majburiyatlarining turlari haqida bilasizmi?
Boquvchi vafot etganida ish beruvchining to‘lov majburiyatlarining turlari haqida bilasizmi?
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 329-moddasi mehnat jarayonida yuz bergan fojiali holat — xodimning vafoti — bilan bog‘liq bo‘lgan huquqiy oqibatlarni tartibga soladi. Ayniqsa, bu modda vafot etgan xodimning boquvchilik burchini bajarayotgan paytda ko‘rsatgan mehnat faoliyati sababli oilasi va yaqinlariga yetkazilgan moddiy zararni qoplash masalasini yoritadi.
Modda mazmuniga ko‘ra, agar boquvchi xodim mehnat faoliyati sababli vafot etgan bo‘lsa, u holda u qaramog‘ida bo‘lgan va qonunchilikka muvofiq to‘lov olish huquqiga ega bo‘lgan shaxslarga quyidagi asosiy to‘lovlar amalga oshiriladi:
1. Bir yo‘la beriladigan nafaqa — bu, odatda, oila a’zolarining to‘satdan yuzaga kelgan xarajatlari, dafn marosimlari yoki boshqa zaruriy ehtiyojlarini qoplash maqsadida to‘lanadi. Bu to‘lov bevosita vafot hodisasi sodir bo‘lgan vaqtda amalga oshiriladi va boshqa kompensatsiyalardan mustaqil hisoblanadi.
2. Boquvchining yo‘qotilgan ish haqi o‘rnini qoplash uchun har oylik to‘lovlar — bu uzoq muddatli moliyaviy yordam shakli bo‘lib, vafot etgan xodimning oilasi avvalgidek daromad manbaidan mahrum bo‘lmasligi uchun nazarda tutiladi. Bu har oylik to‘lovlar xodimning o‘rtacha ish haqi asosida hisoblanadi.
3. Qo‘shimcha xarajatlar kompensatsiyasi — bunda sud xarajatlari, yuridik xizmat haqlari, jasadni tashish, tibbiy tekshiruvlar, advokat maslahati yoki boshqa zarur moliyaviy yo‘qotishlar to‘lanadi.
Ushbu modda ijtimoiy adolat tamoyiliga asoslanib, vafot etgan xodimning oila a’zolariga davlat va jamiyat himoyasi kafolatini beradi. Shuningdek, u ish beruvchining ijtimoiy javobgarligini kuchaytiradi hamda mehnat xavfsizligiga jiddiy e’tibor qaratishga undaydi.
Xulosa qilib aytganda, xodim, ya’ni oila baquvchisi vafot etganida ish beruvchining to‘lov majburiyatlarining mehnat qonunchiligida belgilanishi xodimlarning oila a’zolarini ijtimoiy jihatdan himoya qilishga qaratilgan muhim huquqiy mexanizmlarini kafolatlaydi.
Yangiyo‘l shahar Adliya bo‘limi
Yuridik xizmat ko‘rsatish markazi
bosh yuriskonsulti: Kazimbayev Abdulaziz