Янгиликлар
Mehnat nizolari boʻyicha komissiyaga murojaat qilish muddatlari: Xodimlar bilishi shart boʻlgan jihatlar
Mehnat nizolari boʻyicha komissiyaga murojaat qilish muddatlari: Xodimlar bilishi shart boʻlgan jihatlar
Mehnat munosabatlarida turli xil kelishmovchiliklar, yaʼni yakka tartibdagi mehnat nizolari kelib chiqishi mumkin. Xodim va ish beruvchi oʻrtasida yuzaga kelgan bunday nizolarni hal etishda asosiy organlardan biri Mehnat nizolari boʻyicha komissiya (MNBK) hisoblanadi. Oʻzbekiston Respublikasi yangi tahrirdagi Mehnat kodeksining 554-moddasi aynan shu komissiyaga murojaat qilish muddatlarini belgilaydi.
Murojaat qilishning umumiy muddati
Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 554-moddasiga koʻra, xodim mehnat nizolari boʻyicha komissiyaga oʻz huquqi buzilganligi toʻgʻrisida bilgan yoki bilishi kerak boʻlgan kundan eʼtiboran oltita oylik muddat ichida murojaat qilishi mumkin.
Bu muddat xodimning oʻz huquqlarini himoya qilish uchun berilgan muhim kafolat boʻlib, u buzilgan huquqning aniq holati yuzaga kelgan va xodim bu haqda xabardor boʻlgan paytdan boshlab hisoblanadi.
Muddatni oʻtkazib yuborish va uni tiklash
Belgilangan olti oylik muddatni uzrli sabablarga koʻra oʻtkazib yuborish holatlari yuzaga kelishi mumkin (masalan, kasallik, xizmat safari va boshqalar).
Agar xodim murojaat qilish muddatini uzrli sabablar bilan oʻtkazib yuborgan boʻlsa, Mehnat nizolari boʻyicha komissiya:
muddatni qayta tiklashi;
nizoni mohiyatiga koʻra koʻrib chiqishi mumkin.
Xodim uzrli sabablarini tasdiqlovchi hujjatlarni (masalan, kasallik varaqasi) taqdim etishi talab qilinadi. Komissiya taqdim etilgan dalillarni oʻrganib chiqib, muddatni tiklash yoki tiklamaslik haqida qaror qabul qiladi.
Mediatsiya tartibining muddatga taʼsiri
Yakka tartibdagi mehnat nizosini koʻrib chiqishda yana bir muhim jihat mediatsiya (kelishtiruv) tartibi hisoblanadi. Mediatsiya – bu nizoning tomonlari kelishuvga erishishiga koʻmaklashish jarayoni.
Kodeksning 554-moddasi murojaat etish muddatining oʻtishi yakka tartibdagi mehnat nizosini mediatsiya tartibida koʻrib chiqish davrida toʻxtatib turilishini belgilaydi.
Bu shuni anglatadiki, agar nizo mediatsiyaga kiritilgan boʻlsa, olti oylik muddatning hisoblanishi mediatsiya jarayoni tugaguniga qadar toʻxtatiladi. Agar mediatsiya natija bermasa, xodim MNBKga murojaat qilish uchun qolgan muddat ichida ariza bera oladi.
Xulosa qiladigan bo’lsak, OʻzR Mehnat kodeksi 554-moddasida belgilangan oltita oylik murojaat qilish muddati xodimning oʻz huquqlarini himoya qilish uchun qonuniy va aniq belgilangan davrdir. Xodimlardan oʻz huquqlari buzilganligi toʻgʻrisida bilishlari bilanoq, mazkur muddatni oʻtkazib yubormasliklari talab etiladi. Muddat uzrli sabablar bilan oʻtkazib yuborilgan taqdirda, komissiyadan uni tiklashni soʻrash imkoniyati saqlanib qoladi.
Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi
Bosh yuriskonsult: A.Kazimbayev