Bog'lanish

Telefon
(+998 71) 501-05-15

Elektron manzil
tosh_vil@adliya.uz

Habarni yuborish
Ishonch telefoni 1008

Янгиликлар

12

Xodimning arizasini qabul qilishni rad etish qachon qonuniy? (OʻzR Mehnat kodeksi 553-moddasi sharhi)

Xodimning arizasini qabul qilishni rad etish qachon qonuniy? (OʻzR Mehnat kodeksi 553-moddasi sharhi)

Mehnat nizolari boʻyicha komissiya (MNBK) xodimlar va ish beruvchilar oʻrtasidagi yakka tartibdagi nizolarni hal etish uchun tuzilgan organdir. Xodim nizo yuzasidan MNBKga ariza bilan murojaat qiladi, ammo qonunchilikka koʻra, komissiya ayrim hollarda bu arizani qabul qilishni rad etishga haqli.

Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 553-moddasi Mehnat nizolari boʻyicha komissiyaning xodim arizasini qabul qilishni rad etishi mumkin boʻlgan aniq asoslarni belgilaydi.

Arizani qabul qilishni rad etishning qonuniy asoslari (MK 553-modda)

Mehnat kodeksining 553-moddasiga binoan, Mehnat nizolari boʻyicha komissiya quyidagi hollarda xodimning arizasini koʻrib chiqishni rad etadi:

Ayni bir nizo boshqa organda mavjud boʻlsa:

Agar Mehnat nizolari boʻyicha komissiyaning oʻzida xuddi shu taraflar (xodim va ish beruvchi) oʻrtasidagi nizo boʻyicha, xuddi shu predmet (talab) va xuddi shu asoslar boʻyicha boshqa ariza allaqachon ish yurituvida boʻlsa.

Agar sudning ish yurituvida xuddi shu taraflar oʻrtasidagi nizo boʻyicha, xuddi shu predmet va xuddi shu asoslar boʻyicha ariza mavjud boʻlsa.

Izoh: Bu qoida "ikki marta bir xil nizo boʻyicha ish yuritishning taqiqlanishi" prinsipidan kelib chiqadi.

Vakolatli boʻlmagan shaxs murojaat qilganda:

Agar ariza xodimning nomidan buning uchun vakolatli boʻlmagan shaxs tomonidan berilgan boʻlsa.

Izoh: Xodim nomidan advokat yoki boshqa vakil murojaat qilganda, uning tegishli tartibda rasmiylashtirilgan ishonchnomasi boʻlishi shart.

Nizoni koʻrib chiqish MNBK vakolatiga kirmasa:

Agar ushbu yakka tartibdagi mehnat nizosini koʻrib chiqish komissiyaning vakolatlariga kirmasa.

Izoh: Mehnat kodeksi sudning bevosita koʻrib chiqishi lozim boʻlgan bir qator nizolarni (masalan, ishga tiklash, jismoniy shaxs boʻlgan ish beruvchilar bilan nizolar va boshqalar) belgilagan. Agar xodim shunday nizo boʻyicha MNBKga murojaat qilsa, komissiya rad etadi va xodimga sudga murojaat qilishni tushuntiradi.

Rad javobini berish tartibi

Arizani qabul qilishni rad etish qarori MNBK raisi tomonidan rasmiylashtiriladi.

Mehnat kodeksi 553-moddasiga koʻra, arizani qabul qilishga doir rad javobi:

Yozma ravishda berilishi kerak.

Asoslantirilgan boʻlishi shart (yaʼni, yuqorida sanalgan qaysi bandga toʻgʻri kelishi aniq koʻrsatiladi).

Ariza beruvchiga uch kunlik muddat ichida beriladi.

Xulosa qiladigan bo’lsak, Mehnat nizolari boʻyicha komissiyaga murojaat qilish xodimning huquqi hisoblansa-da, MNBK faqat qonunda (MK 553-modda) koʻrsatilgan uchta asos mavjud boʻlgan taqdirda arizani qabul qilishni rad etishi mumkin. Bu talablar toʻgʻri bajarilganligini taʼminlash orqali, komissiya ish yurituvining qonuniyligi va samaradorligiga erishadi, xodim esa qaysi organ orqali oʻz huquqlarini himoya qilishni tushunib oladi.

Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi

Bosh yuriskonsult: A.Kazimbayev