Янгиликлар

Mehnat huquqida ish beruvchining majburiyatlari

Mehnat huquqida ish beruvchining majburiyatlari

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksida ish beruvchining mehnat munosabatlaridagi majburiyatlarini belgilaydi. Ushbu modda ish beruvchining xodimlarga nisbatan qonuniy va ijtimoiy majburiyatlarini tartibga soladi hamda mehnat munosabatlarida adolatli va xavfsiz ish muhitini ta’minlashga xizmat qiladi. Modda xodimlar huquqlarining himoyasi va ish beruvchining mas’uliyatini aniq belgilaydi, shu bilan birga mehnat jarayonining qonuniy asosda yuritilishini kafolatlaydi.

Ish beruvchi birinchi navbatda mehnat to‘g‘risidagi qonunchilikka, mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarga va mehnat shartnomasining shartlariga qat’iy rioya qilishi lozim. Bu xodimlarning huquqlarini himoya qilish, shuningdek mehnat munosabatlarida tartibni ta’minlash uchun zarurdir. Ish beruvchi xodimlarni shartnomada ko‘rsatilgan ish bilan ta’minlashi, ularni ishga qabul qilishda, mehnat jarayonida va shartnomani bekor qilishda kamsitishga yo‘l qo‘ymasligi, majburiy mehnat va bolalar mehnatining og‘ir shakllarini qo‘llamasligi shart.

Modda xodimlarning mehnat xavfsizligini ta’minlash, mehnatni muhofaza qilish normativ talablariga rioya etish va ish joyida zarur asbob-uskunalar, texnik hujjatlar bilan ta’minlash kabi majburiyatlarni ham belgilaydi. Ish beruvchi xodimlarga ish haqi to‘lovini Kodeksga, jamoa shartnomasiga, ichki mehnat tartibi qoidalariga va boshqa ichki hujjatlarga muvofiq belgilangan muddatlarda to‘liq hajmda to‘lashi shart.

Shuningdek, ish beruvchi jamoa muzokaralarini olib borishi, jamoa shartnomasini tuzishi va xodimlarning vakillariga bu jarayon haqida to‘liq axborot taqdim etishi lozim. Xodimlarning birlashish huquqi va davlat organlaridagi saylangan lavozimlarga nisbatan ish joyining saqlanishini ta’minlash, kasaba uyushmasi va boshqa vakillar tomonidan aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish choralari ko‘rish ham ish beruvchining majburiyatiga kiradi.

Modda ish beruvchining xodimlarning maishiy ehtiyojlarini ta’minlash, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan majburiy sug‘urta, fuqarolik javobgarligi sug‘urtasini amalga oshirish, yetkazilgan moddiy zararni qoplash va mehnat shartnomalarini “Yagona milliy mehnat tizimi” dasturida ro‘yxatga olish majburiyatlarini ham belgilaydi.

Xulosa qilib aytganda, 25-modda ish beruvchining xodimlarga nisbatan qonuniy, ijtimoiy va moliyaviy majburiyatlarini tartibga soladi, mehnat munosabatlarida adolat, xavfsizlik va huquqiy barqarorlikni ta’minlaydi. Bu ish beruvchining mas’uliyatini aniq belgilash va xodimlarning huquqlarini himoya qilishga xizmat qiladi.

Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi

YXKM bosh yuriskonsulti U.Bo‘riyev