Янгиликлар
Yakka tartibdagi mehnat nizolarini ko‘rib chiquvchi organlarning qaroriga binoan to‘langan summalarni qaytarib undirib olishning cheklanishi
Yakka tartibdagi mehnat nizolarini ko‘rib chiquvchi organlarning qaroriga binoan to‘langan summalarni qaytarib undirib olishning cheklanishi
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksida yakka tartibdagi mehnat nizolarini ko‘rib chiquvchi organlar va mehnat nizolari bo‘yicha komissiyalarning qarorlariga asoslangan to‘lovlarni qaytarib undirib olish tartibini belgilaydi. Ushbu modda xodimlarning moliyaviy huquqlarini himoya qilish, ish beruvchilar tomonidan noqonuniy yoki majburiy summalarni talab qilishning oldini olishga qaratilgan.
Modda asosida, agar mehnat nizolari bo‘yicha komissiya yoki yakka tartibdagi mehnat nizosi bo‘yicha sud qarori xodimga to‘langan summalarni belgilasa, bu summalarni faqatgina belgilangan shartlarda qaytarib undirib olish mumkin. Xususan, agar qaror bekor qilingan bo‘lsa, undagi mablag‘lar xodimdan faqatgina uning yolg‘on ma’lumotlari yoki qalbaki hujjatlari asosida to‘langan bo‘lsa qaytariladi. Shu tariqa, qonun xodimning moliyaviy manfaatlarini himoya qiladi va ish beruvchi tomonidan noto‘g‘ri talablarni rad etadi.
Moddaning asosiy mohiyati shundaki, xodimlarga to‘langan ish haqi, kompensatsiya yoki boshqa mablag‘lar faqat qonuniy asosda va halol tarzda ta’minlanishi kerak. Agar qaror bekor qilingan bo‘lsa ham, xodimning noto‘g‘ri harakatlari sababli to‘langan summalarni undirishga yo‘l qo‘yiladi. Shu bilan birga, xodimning qonuniy va to‘g‘ri ish faoliyati davomida olingan mablag‘lar har doim himoyalanadi.
567-modda mehnat nizolarida adolatli yechimlarni ta’minlash, xodimlar va ish beruvchilar o‘rtasida moliyaviy nizolarning oldini olish va ish beruvchining majburiyatlarini qonuniy doirada cheklashga xizmat qiladi. Bu modda xodimlarni moliyaviy zarar yetkazilishidan himoya qiladi va mehnat huquqlarining kafolatlanganligini ta’minlaydi.
Xulosa qilib aytganda, 567-modda mehnat nizolari bo‘yicha qarorlar natijasida xodimga to‘langan summalarni qaytarib undirib olish tartibini aniq belgilaydi. Bu faqat xodimning yolg‘on ma’lumotlari yoki qalbaki hujjatlari asosida amalga oshiriladi. Shu tarzda, modda xodimlarning moliyaviy huquqlarini himoya qilish va ish beruvchilarning noqonuniy talablarini cheklashga xizmat qiladi.
Yangiyo‘l shahar adliya bo‘limi
YXKM bosh yuriskonsulti U.Bo‘riyev